Komitet Językoznawstwa PAN, wyrażając zdecydowany sprzeciw wobec bezprawnego aktu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, popiera ,,Oświadczenie środowiska akademickiego w związku z agresją na Ukrainę” z dnia 24 lutego 2022 roku (tekst oświadczenia)
Posiedzenie plenarne Komitetu Językoznawstwa PAN
Zapraszamy do wzięcia udziału w części naukowej posiedzenia Komitetu Językoznawstwa, które odbędzie się w poniedziałek, 29 maja, o godz. 11.00, w formie hybrydowej: w sali 2604 na XXVI piętrze Pałacu Kultury i Nauki albo przez łącze internetowe.
Link do spotkania: https://us02web.zoom.us/j/82430374496?pwd=d05oMVc3bzZzMlNBbXpPK01oOHdSdz09
W części naukowej zostaną wygłoszone referaty:
1. Prof. dr hab. Romuald Huszcza (UW, UJ), dr hab. Jarosław A. Pietrow (UW), mgr Grzegorz P. Waśniewski (UW), mgr Wojciech Kupś (UJ), Semiotyka pisma ideograficznego, jego status systemowy i pożytki poznawcze dla lingwistyki teoretycznej
Streszczenie: Ideograficzne pismo chińskie, wokół którego uformowała się na obszarze Azji Wschodniej rozbudowana na inne języki sfera kulturowa, powstała na fundamentach egzografii i egzoglosji, zasługuje na bliższą uwagę ze strony semiotyki i lingwistyki teoretycznej, a zwłaszcza grafemiki jako dyscypliny należącej do językoznawstwa ogólnego, areałowego, a nie jedynie szczegółowego. Zapożyczone do języka japońskiego pismo to nie tylko znacznie poszerzyło swój zakres użycia, ale także pod względem semiotycznym oderwało się od swego macierzystego pnia. W nastawionej fonocentrycznie oraz posługującej się jedynie diakrytową segmentacją znaków językowych lingwistyce zachodniej status semiotyczny tego złożonego i wielowarstwowego systemu grafemicznego, a także jego powiązania z foniczną płaszczyzną języka są powszechnie usuwane z tematyki badawczej. Jest to, co prawda, zjawisko o marginalnym zasięgu w obrębie języków naturalnych, gdyż obejmuje niewielki zbiór kodów, mimo to są one stosunkowo liczebne pod względem statystyki użytkowników. Dopracowały się też wysoce zaawansowanych narzędzi elektronicznego przetwarzania leksykonów i zasobów piśmienniczych. Najbardziej interesujące są tutaj jednak takie warte poznawczo zjawiska, jak morfologia ideogramów, ich status leksemów grafemicznych wraz z autonomiczną semantyką, komplementarną z leksemami fonicznymi, a nawet składnia grafemiczna. Wszystko to możliwe jest jedynie wówczas, gdy pisma nie będziemy traktować jako zewnętrznego wobec języka narzędzia zapisu, wtórnego i technologicznego w stosunku do naturalnej i biologicznej mowy, a tradycyjna naukowa teoria grafemiczna, rozwinięta przez stulecia w tym kręgu kulturowym, zostanie przetransponowana na system pojęciowy zachodniej nauki o języku naturalnym. W naszej prezentacji postaramy się scharakteryzować różne bariery i perspektywy grafemiki jako działu językoznawstwa.
2. Prof. dr hab. Anna Pajdzińska, Wspomnienie o Profesorze Wojciechu Chlebdzie
Posiedzenie Komisji Frazeologicznej KJ PAN
Serdecznie zapraszamy na posiedzenie Komisji Frazeologicznej KJ PAN, które odbędzie się za pośrednictwem platformy Zoom w piątek, 2 czerwca , od godz. 11.15.
W programie:
- Marek Maziarz, Łukasz Grabowski, Tadeusz Piotrowski, Ewa Rudnicka i Maciej Piasecki, Leksykalizacja polskich i angielskich połączeń wyrazowych: badanie empiryczne.
- Emil Popławski, Święta Łuca dnia przyrzuca czy ukróca? Przysłowia związane ze świętą Łucją w polszczyźnie.
- Dyskusja.
- Sprawy bieżące.
Posiedzenie Komisji Onomastycznej KJ PAN
W imieniu prof. dr. hab. Artura Rejtera zapraszamy na posiedzenie Komisji Onomastycznej KJ PAN, które rozpocznie się 18 kwietnia br. o godz. 1o.oo (w formie zdalnej, za pośrednictwem platformy Zoom).
W części naukowej referat wygłosi:
dr hab. Magdalena Graf, prof. UAM
Onimiczna lektura prozy Olgi Tokarczuk
Abstrakt: W jednym z utworów (Prowadź swój pług przez kości umarłych) Olga Tokarczuk pisze: "Byłam zła […], że nazwano mnie Imieniem, którego nie lubię i nie akceptuję. Dano mi je przez przypadek i bezmyślnie. Tak to jest, gdy Człowiek nie zastanowi się nad znaczeniem Słów, a tym bardziej Imion, i używa ich na oślep”. O twórczości Olgi Tokarczuk mówi się dziś wiele. O obecnych w niej nazwach własnych – wciąż zaskakująco mało, co zastanawia tym bardziej, że stanowią one niezwykle istotną warstwę leksykalną jej powieści. Przedmiotem podjętych rozważań będą literackie nazwy własne (przede wszystkim antroponimy) i odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu onimiczną warstwę tekstów polskiej noblistki można uznać za system. Uzupełniającym kontekstem będą tezy włoskiego historyka literatury Franco Morettiego.
Link do spotkania: https://us02web.zoom.us/j/
Identyfikator spotkania: 829 3942 3110
Kod dostępu: 881119
Posiedzenie Komisji Dialektologicznej KJ PAN
Zapraszamy na kolejne posiedzenie Komisji Dialektologicznej KJ PAN, które odbędzie się w czwartek,
20 kwietnia o godz. 18, w trybie zdalnym za pośrednictwem platformy Zoom.
Podczas posiedzenia referat wygłosi:
Piąta edycja konkursu Komitetu Językoznawstwa PAN na wybitne osiągnięcie naukowe w zakresie językoznawstwa została rozstrzygnięta. Zgłoszone prace oceniała kapituła konkursu w składzie: prof. dr hab. Romuald Huszcza, prof. dr hab. Krystyna Kleszczowa, prof. dr hab. Rafał Molencki, prof. dr hab. Renata Przybylska (przewodnicząca) oraz prof. dr hab. Anna Tyrpa.
Nagrodę KJ PAN za wybitne osiągniecie naukowe w zakresie językoznawstwa przyznano następującym pracom:
- w kategorii praca naukowa z zakresu językoznawstwa: dr hab. Izabela Duraj-Nowosielska, prof. UMK, Chcąc nie chcąc? Intencjonalność działania w wyrażeniach języka polskiego. Wprowadzenie do tematyki. Klasa jednostek wartościujących, Toruń 2021
- w kategorii osiągnięcie w zakresie wytworzenia zasobów lub narzędzi językowych : dr hab. Maciej Piasecki (wraz z zespołem), PLWORDNET SŁOWOSIEĆ wielka sieć wyrazów
Nagrodę KJ wręczyli, podczas posiedzenia plenarnego Komitetu Językoznawstwa PAN, które odbyło się 28 listopada, prezes Polskiej Akademii Nauk prof. dr hab. Jerzy Duszyński, dyrektor Wydziału I PAN prof. dr hab. Andrzej Buko oraz przewodniczący KJ PAN prof. dr hab. Maciej Eder.
Laureaci nagrody wygłosili referaty dotyczące uhonorowanych prac:
1) Dr hab. inż. Maciej Piasecki, dr Agnieszka Dziob, dr Ewa Rudnicka (PWr), Słowosieć – wielka sieć leksykalno-semantyczna języka polskiego rzutowana na WordNet dla języka angielskiego
2) Dr hab. Izabela Duraj-Nowosielska (UMK), Wybrane aspekty opisu semantyczno-składniowego przysłówków (nie)intencjonalnych
![]() |
![]() |
W imieniu zespołu SŁOWOSIECI |
Dyplom odbiera prof. dr hab. Izabela Duraj-Nowosielska |
Konferencja jubileuszowa KJ PAN
W dniach 6-7 czerwca na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie odbyła się jubileuszowa konferencja KJ PAN pn. 70 lat Komitetu Językoznawstwa PAN. Osiągnięcia, kontynuacje, perspektywy polskiej lingwistyki.
Konferencję otworzyli JM Rektor UJ prof. dr hab. Jacek Popiel, Przewodniczący KJ PAN dr hab. Maciej Eder oraz prof. dr hab. Maciej Rak, który przewodniczył Komitetowi Organizacyjnemu konferencji. Najważniejsze problemy badawcze polskiej lingwistyki oraz przełomowe osiągnięcia, które miały wpływ na rozwój metodologii językoznawczej, zostały zreferowane przez czworo wybitnych badaczy w referatach otwierających obydwa dni obrad – prof. dra hab. Macieja Grochowskiego, prof. dr hab. Krystynę Kleszczową, prof. dra hab. Piotra Stalmaszczyka oraz prof. dr hab. Elżbietę Tabakowską. Wśród zaproszonych prelegentów znaleźli się również wybitni przedstawiciele poszczególnych gałęzi językoznawstwa, w tym nowszych nurtów badawczych, jak synchroniczne językoznawstwo korpusowe oraz językoznawstwo komputerowe (zob. program). Referentami byli także laureaci Nagrody Komitetu Językoznawstwa PAN za wybitne osiągnięcie naukowe z zakresu językoznawstwa.Osoby zainteresowane podejmowaną w czasie dwudniowych obrad tematyką mogły wziąć w nich udział również zdalnie.
Więcej zdjęć zob. GALERIA
(kliknij na zdjęcie, żeby powiększyć)
Wręczenie Nagrody Komitetu Językoznawstwa PAN
Podczas konferencji jubileuszowej uhonorowano laureatów trzeciej i czwartej edycji Nagrody Komitetu Językoznawstwa PAN za wybitne osiągnięcie naukowe z zakresu językoznawstwa.
W 2020 roku nagrodzono następujące prace:
(1) Józef Kąś (UJ), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. IX - XII, Małopolskie Centrum Kultury Sokół, Nowy Sącz,2019 (prace indywidualne)
(2) Jerzy Bartmiński (red.), Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska (z-ca red.), Słownik stereotypów i symboli ludowych, t. II Rośliny: cz. 3. Kwiaty, cz. 4. Zioła, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2019 (prace zespołowe)
W 2021 roku laureatami zostali:
(1) prof. dr hab. Marek Łaziński, Wykłady o aspekcie polskiego czasownika, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020 (prace indywidualne)
(2) prof. dr hab. Włodzimierz Gruszczyński (wraz z zespołem), Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku (prace zespołowe)
W imieniu Kapituły Nagrody KJ PAN oraz pozostały członków KJ nagrodę wręczył przewodniczący KJ PAN dr hab. Maciej Eder.
Fot. Janusz Smulski (UJ)