Uchwała nr 9/2016
Komitetu Językoznawstwa PAN
z dnia 15 listopada 2016 roku
w sprawie nadużywania języka polskiego
w polskiej sferze publicznej

Członkowie Komitetu Językoznawstwa PAN wyrażają zaniepokojenie nasilającymi się w przestrzeni naszej komunikacji społecznej zjawiskami nadużywania języka polskiego przez różne podmioty życia publicznego. Do zjawisk tych należy m.in. wykorzystywanie języka do poniżania, piętnowania i dyskredytowania jednostek i całych grup społecznych, sięganie po językowe środki stygmatyzowania i wykluczania osób i grup uznawanych za obce, narzucanie wyrazom i wyrażeniom języka polskiego doraźnie ustanawianych znaczeń oraz ich utrwalanie i rozpowszechnianie przez media. Szczególnie niepokojące jest świadome rozluźnianie związku między słowami i ich zwyczajowymi denotatami, co prowadzi do powstawania sformułowań i tekstów dających się interpretować dowolnie, w sposób sprzyjający realizacji interesów partykularnych, a godzący w język jako dobro wspólne, ogólnonarodowe.

Jako językoznawcy w sposób szczególny odczuwamy wagę reguł tworzących kodeks etyki słowa, który nakazuje poszanowanie każdego partnera w dyskusji, zrozumienie dla jego racji, odpowiedzialność za wypowiadane słowa i ich zgodność z czynami. Dlatego członkowie Komitetu Językoznawstwa PAN, którego Regulamin stawia przed nimi m.in. zadanie zajmowania stanowiska w sprawach dotyczących języka i językoznawstwa, a mających ogólniejsze znaczenie społeczne, kierowani troską o ład i skuteczność międzyludzkiego porozumiewania się oraz powinnością analizy przyczyn komunikacji nieskutecznej, poczuwają się do solidarności z osobami i środowiskami apelującymi o unikanie mowy nienawiści i o przestrzeganie etycznych zasad komunikacji publicznej w naszym kraju i sami apelują do wszystkich stron dzisiejszego społecznego dyskursu polskiego, by uwalniały przestrzeń tego dyskursu od złych emocji i nieracjonalnej argumentacji, a także od słów wypowiadanych w złej wierze, nieodpowiedzialnie i z nieposzanowaniem godności wszystkich obywateli naszego kraju i goszczących w nim przybyszów.

 

Uchwała została przyjęta większością głosów w głosowaniu elektronicznym, przeprowadzonym
w dniach 10-15 listopada 2016 roku.